عطر و ادکلن در سر تا سر دنیا از لوازم مصرفی مردم هستند. در هر گوشه از دنیا از مواد به خصوصی برای تولید عطر و ادکلن استفاده می شود. تاریخ عطرسازی در جهان به اولین تمدن های جهانی باز می گردد. کشورهای مصر، چین، روم و… از مهمترین قطب های عطرسازی در جهان به شمار می روند. عطر و ادکلن ها در گذشته با ترکیب مواد گیاهی تهیه شده و به همراه روغن های مختلف در دسترس قرار می گیرند. در ادامه به بررسی تاریخ استفاده از این محصولات در سر تا سر جهان می پردازیم.
تاریخچه ی عطر سازی در مصر باستان
ظاهر افراد برای مصریان باستان از اهمیت بسیار زیادی برخوردار بوده و به همین خاطر نیز از انواع لوازم آرایشی و بهداشتی برای زیبایی ظاهر خود استفاده می کردند. مورینگا، بذر کتان، روغن کرچک و کنجد از مواد مهم مورد استفاده مصریان برای ساخت و تولید عطر و ادکلن به شمار رفته و در بسیاری از محصولات خوشبو کننده مصر باستان کارایی داشتند. هر یک از عطرها معانی به خصوصی برای مردم مصر باستان داشتند. مردم در جایگاه های شغلی و اجتماعی خاص، از عطرها و روایح خاصی استفاده می کردند. آن ها حتی برای خدایان خود نیز عطر و ادکلن های ویژه ای را به کار می بردند.
کشور مصر در ساخت و تولید عطرهای عجیب و غریب با اسانس های گیاهی خاص نیز سابقه ای دیرینه دارد. عطر و بو در زندگی مردم مصری تاثیر به سزایی داشته و دارد. مصریان پیش از تولید الکل، تولید انواع روایح خوشبو کننده را انجام می دادند. تکه های چوب و گل و گیاه از اساسی ترین مواد به کار رفته در عطرهای مصریان به شمار می رفتند. آن ها برخی مواد را برای حفظ کیفیت و غلظت عطر و ادکلن به کار می بردند. عصاره های روغن بادام و زیتون در این زمینه کارایی دارند. مصریان حتی خدایی به نام خدای عطر داشتند که آن را نفرتوم می نامیدند.
تاریخچه عطر سازی در روم باستان
اگرچه رومیان اولین تولیدکنندگان عطر در جهان نبوده اند، اما هنر عطرسازی این سرزمین نیز از شهرت بسیار زیادی برخوردار بوده و توجه مردم را جلب می کند. نام رسمی پر فیوم، برای اولین بار از این کشور وارد عرصه عطرسازی شد. رم پیش تر یک دهکده کوچک بوده و با به کارگیری صنایع پیشرفته به یکی از مجلل ترین کشورهای جهانی در عصرهای گذشته تبدیل شد. عطرها در این کشور در مراسم های مجلل مذهبی به کار برده شده و برای مسح بدن به کار می رفتند. طبقات مرفه در این کشور دسترسی بیشتری به عطر و ادکلن داشتند.
آن ها برای مومیایی مردگان خود از روایح خوشبو که با اسانس های روغنی تهیه شده بودند، استفاده کرده و با این روش به مردگان خود احترام می گذاشتند. برخی از امپراتوران روم، تاکید بیشتری بر استفاده از عطر و ادکلن داشتند. از این رو در برخی از مکان های عمومی در روم عطر و بوی گل ها و گیاهان به مشام می رسید.
امپراطور نرون رومی آنچنان به عطر رز علاقه داشته که در قسمت های مختلفی از محیط کاخ از عطر و بوی آن استفاده می کرد. در این کشور عقاید خرافی ای در رابطه با استفاده بیش از حد از عطر نیز مطرح بود. استفاده از اسانس های اسطوخودوس، مریم گلی، رزماری و… در سر تا سر روم باستان بسیار رایج بوده است.
تاریخچه ی عطر سازی در هند
عطر و ادکلن ها در سرزمین های مختلف تعیین کننده فرهنگ های مردم در زمان های مختلف بوده اند. کشور هند تاریخ دور و درازی در زمینه ساخت و آماده سازی عطر و ادکلن دارد. نام عطر و ادکلن های هندی در تاریخ آیورودا درج شده و نمایان گر قدمت بالای عطر سازی در کشور هند است. ادبیات هند نیز اشاره بسیاری به عطر و ادکلن و روایح مختلف دارد. اسانس های چوب آلوئه ورا، چوب صندل، حرا و… در این عطر و ادکلن ها به کار رفته و روایح هندی را تکمیل می کردند.
در این دوره استفاده از مغول ها بر هند حاکم بوده و این روایح را با نام ایتار نیز می شناسند. در حرمسراهای سنتی هندی از انواع عطر و ادکلن با اسانس های گل و مشک استفاده می شد. زمانی که آزادی هند فرا رسید، صنعت این کشور با تحولات بسیاری رو به رو شده و انواع عطر و ادکلن ها با زرق و برق بیشتری تولید شدند. در زمان آزادی هند انواع روایح و عطر و ادکلن مخصوص جوانان تولید شدند. ملکه نور هندی، 50 اسانس مختلف را برای ساخت یک عطر سفارشی به کار گرفت و با استفاده از آن ها یک رایحه خاطره انگیز ایجاد شد.
تاریخچه ی عطر سازی در چین
عطر سازی در چین با اهداف درمانی، عبادتی و… انجام می شد. قدمت ساخت و تولید عطر در چین باستان، در فرهنگ های مردم این کشور نیز تاثیرگذار بوده است. در برخی از برهه های امپراتوری چین، استفاده از عطر و ادکلن، تنها به اهالی علم و ادب و خاندان های سلطنتی اختصاص داشت. پس از این دوره استفاده از عطر برای مقامات و مردم عادی نیز رایج شد. مردم از انواع ادویه جات در ساخت و تولید عطر و ادکلن استفاده کرده و روایح تند و تیزی تولید می کردند!
استفاده از این روایح برای بخور دادن لباس ها، تصفیه اتاق و پیشگیری از بیماری ها انجام می شد. انواع ادویه ها و روایح مربوط به آن ها برای هدیه به خدایان و پریان مقدس جین باستان تولید می شدند. پزشکان بیشتر از سایر اقشار در ساخت و تولید عطر و ادکلن نقش داشتند. انواع درمان های خارجی و بالینی با استفاده از روایح مختلف در چین باستان رواج داشته و سرآغاز تولید عطر و ادکلن در این کشور بوده است.
تاریخچه ی عطر سازی در ایران باستان
ساخت و تولید عطر و ادکلن در کشور ما به زمان ساسانیان باز می گردد. ترکیب آب با مواد معطر در ساخت و تولید عطرهای ایرانیان بسیار رایج بوده و برای تولید بهترین عطر و ادکلن ها به کار می رفتند. عطر در ایران باستان نمادی از شکوه و ثروت و منزلت بود. از این رو در بسیاری از بخش های کشور ما، نجیب زادگان و خانواده های اشرافی از عطر استفاده می کردند. اولین عطرهای امضا مربوط به ایرانیان بوده اند.
برخی از روایح تنها برای پادشاهان به کار برده شده و سایر اطرافیان اجازه استفاده از آن ها را نداشتند. در بسیاری از آثار باستانی به جا مانده در کشور ما نیز رد پایی از این عطر و ادکلن ها به چشم می خورد. از جمله آن ها می توان به آثار و تصاویر به جا مانده از داریوش بزرگ اشاره کرد که در آن تصویر چندین عطر در کنار هم نمایش داده می شود.
جمع بندی
در این بخش در رابطه با روند ساخت و تولید عطر در برخی از بزرگترین تمدن های جهانی اطلاعاتی را بررسی کردیم. هند، ایران، روم، مصر و… از کشورهای بزرگ جهان به شمار می روند که تاریخی دور و دراز داشته و در تولید بسیاری از محصولات پیشگام بوده اند. انواع عطر و ادکلن ها در این کشورها با بهره گیری از صنایع روز تولید شده و در دسترس بزرگ زادگان قرار می گرفتند. ایرانیان باستان آیین های سنتی برای معطرسازی فضا داشتند که ردپای آن تاکنون به جا مانده و زندگی مردم را تحت تاثیر قرار داده است.
همچنین بخوانید: معرفی 7 عطر برتر آمواج مردانه